Recordhouders in het heelal: de twaalf grootste objecten in het heelal

Het heelal is enorm groot en het zit vol met grote objecten. Planeten, sterren, sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels strekken zich uit op steeds grotere schaal. Laten we eens gaan kijken naar de grootste objecten.

Grootste exoplaneet: GQ Lupi b

Astronomen wisten niet wat ze moesten denken van GQ Lupi b toen het voor het eerst werd ontdekt in 2005. Het leek op exoplaneet die een 2,5 keer grotere baanstraal had dan Pluto, maar het zou ook een heel jonge ster kunnen zijn. Inmiddels zijn we weer een aantal jaren verder en de beste schattingen suggereren dat GQ Lupi b een straal heeft van ongeveer 3,5 keer die van Jupiter, wat betekent dat als het een exoplaneet is, dit ook gelijk de grootste is die ooit is gevonden.

Grootste ster: UY Scuti

UY Scuti is een onvoorstelbaar grote ster met een straal die ongeveer 1700 keer groter is dan de zon, waardoor het de grootste bekende ster van het heelal is. Als iemand UY Scuti in het midden van het zonnestelsel zou plaatsen, zou de ster zich net voorbij de baan van Jupiter uitstrekken. Gas en stof die vanuit de ster stromen, zouden nog veel verder komen, voorbij de baan van Pluto. Tot ongeveer 400 keer de afstand aarde-zon.

Grootste nevel: de tarantula-nevel

Zowel de grootste bekende nevel als de meest actieve stervormende regio in onze Lokale Groep, strekt de Tarantula-nevel zich uit over meer dan 1800 lichtjaar. Het object zich op 170 000 lichtjaar van de aarde in de Grote Magelhaense Wolk, een kleine satellietstelsel dat rond onze Melkweg draait. Deze tarantula is geen spin, maar een stellaire kraamkamer. Binnen zijn prachtige plooien van gas en stof worden nieuwe sterren geboren.

Grootste lege plek: Supervoid in Eridanus

In 2004 zagen astronomen een gigantische lege ruimte op kaarten die waren gemaakt door de Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) -satelliet van NASA. De WMAP heeft de kosmische microgolfachtergrondstraling, die ontstaan is vlak na de Big Bang, in kaart gebracht. De plek, die maar liefst 1,8 miljard lichtjaar in diameter is, bevat vreemd genoeg geen sterren, gas en stof. Het bevat zelfs geen donkere materie. Hoewel astronomen meer van deze leegten hebben gezien, zijn ze naarstig op zoek naar een verklaring om leegten van deze omvang te kunnen verklaren.

Grootste sterrenstelsel: IC 1101

Onze Melkweg heeft een diameter van ongeveer 100 000 lichtjaar. Dat is redelijk gemiddeld voor een spiraalvormig sterrenstelsel. Het grootste bekende sterrenstelsel is echter 50 keer groter en ongeveer 2000 keer massiever dan onze Melkweg. IC 1101 strekt zich uit over een afstand van 5,5 miljoen lichtjaar en is zo enorm groot dat als we het op de plaats van de Melkweg zouden plaatsen, de rand voorbij Andromeda zou reiken.

Grootste zwarte gat: TON 618

Astronomen denken dat het centrum van de meeste sterrenstelsels superzware zwarte gaten verborgen liggen. Deze superzware gaten zijn dan vele miljoenen keren de massa van onze zon. Maar het grootste bekende zwarte gat is er een die een verre quasar aandrijft. Quasars zijn gigantische objecten die in het vroege universum zijn ontstaan en die krankzinnige hoeveelheden straling uitspuwen. Het grootste bekende zwarte gat, bekend als TON 618, heeft een geschatte massa van 66 miljard zonnen.

Grootste gasbollen: Fermi Bubbles

In 2010 ontdekten astronomen met de Fermi-ruimtetelescoop kolossale structuren in onze Melkweg. Deze enorme vlekken, die alleen te zien zijn in bepaalde golflengten van het licht, zijn maar liefst 25 000 lichtjaar lang (een kwart van de breedte van de Melkweg). Onderzoekers geloven dat de gasbollen het resultaat zijn van het gulzige gedrag van Sagittarius A*, het centrale zwarte gat van de Melkweg. Het gevolg is waarschijnlijk deze enorme oprispingen van energie.

Grootste enkele object: Protocluster SPT2349-56

Toen het universum slechts een tiende van zijn huidige leeftijd had, begonnen veertien sterrenstelsels met elkaar te botsen en vormden zo het meest grote gravitatie-gebonden kosmische object: protocluster SPT2349-56 . Samengeperst in een ruimte die slechts ongeveer drie keer zo groot is als onze Melkweg, zal dit mega-object ooit een enkel sterrenstelsel vormen dat de massa van 10 biljoen zonnen heeft.

Grootste galactische verzameling: Shapley Supercluster

Astronoom Harlow Shapley ontdekte in de jaren 1930 een supercluster (een gigantische verzameling sterrenstelsels) die nu zijn naam draagt. Met meer dan 8 000 sterrenstelsels en met een massa van meer dan 10 miljoen miljard keer die van de zon, is de Shapley Supercluster de grootste structuur in het zichtbare heelal.

Grootste supercluster: Laniakea Supercluster

Onze Melkweg is slechts een klein onderdeeltje van een gigantische verzameling van sterrenstelsels die bekend staan ​​als de Laniakea Supercluster. Hoewel het geen formele grenzen heeft, schatten astronomen dat het ongeveer 100 000 sterrenstelsels bevat met een totale massa van ongeveer 100 miljoen miljard keer die van de zon en dat het zich uitstrekt over meer dan 520 miljoen lichtjaar.

Grootste quasarcollectie: Huge-LQG

Quasars zijn altijd al enorm groot. Maar soms kunnen quasars samenkomen in clusters, waarvan de grootste de Huge-LQG wordt genoemd (voor Huge Large Quasar Group). Met 73 quasars en een geschatte massa van 6,1 quintiljoen (dat is 1 gevolgd door 18 nullen) zonnen, is deze gigantische collectie naar schatting 4 miljard lichtjaar breed

Grootste entiteit in het universum: Hercules-Corona Borealis Great Wall

Door de locaties van gammastraaluitbarstingen in kaart te brengen – vluchtige maar krachtige explosies die optreden wanneer een grote ster sterft – ontdekten astronomen iets wat vaak wordt beschouwd als de grootste bekende entiteit in de kosmos: de Hercules-Corona Borealis Great Wall. Het object heeft een doorsnede van 10 miljard lichtjaar en kan miljarden sterrenstelsels bevatten. Deze Grote Muur werd voor het eerst ontdekt in 2013 toen waarnemingen lieten zien dat gammastralen vooral geconcentreerd waren op ongeveer 10 miljard lichtjaar afstand in de richting van de sterrenbeelden Hercules en Corona Borealis.