Miljarden jaren geleden was Venus leefbaar

Ongeveer 700 miljoen jaar geleden hebben grote klimaatveranderingen de atmosfeer van Venus gigantisch dicht en heet. Twee tot drie miljard jaar nadat Venus werd gevormd zijn de omstandigheden prima geweest om leven te laten ontstaan. In 1978 vond het ruimtevaartuig Pioneer al dat Venus waarschijnlijk ook ondiepe oceanen had. Inmiddels zijn er diverse missies geweest naar Venus en is het oppervlak en de atmosfeer onderzocht en weet men hoe deze planeet van een planeet zoals de aarde nu is over is gegaan naar de hete, duivelsachtige planeet die Venus nu is.

Onderzoekers van NASA hebben een vijftal simulaties gemaakt die laten zien hoe Venus er mogelijk uit gezien zou hebben en alle vijf de simulaties suggereren dat Venus mogelijk ongeveer 3 miljard jaar stabiele temperaturen heeft kunnen handhaven van tussen de 20 en 50 graden Celsius. In combinatie met het vloeibare water dat aanwezig was, zou er voldoende tijd zijn geweest om leven te kunnen laten ontstaan. Doordat er een reeks van heftige gebeurtenissen heeft plaatsgevonden in de ruimte, is het klimaat totaal veranderd in wat het nu is. Het effect van deze gebeurtenissen was dat de CO₂ die in de rotsen van Venus was opgeslagen werden uitgestoten in de atmosfeer. Daardoor warmde Venus gigantisch op en was het onmogelijk om leven te handhaven.

In de modellen is met voornamelijk het effect van de toenemende zonnekracht meegenomen. Venus ontvangt namelijk meer van het dubbele van de zonnestraling dan dat onze aarde ontvangt. Toch zou Venus dat moeten kunnen handhaven als er verder niets was veranderd. Maar door een nog onbekende gebeurtenis is alle CO₂ uit de rotsen in de atmosfeer terecht gekomen en kon het niet opnieuw door de rotsen worden opgenomen.

Zo’n 4,2 miljard jaar geleden, vlak nadat Venus was gevormd, zou Venus een periode van snelle afkoeling hebben ondergaan. Terwijl de planeet zich aan het ontwikkelen was, hebben de silicaatrotsen langzaam CO₂ uit de atmosfeer hebben opgenomen. Zo’n 715 miljoen jaar geleden zou de atmosfeer van Venus voornamelijk hebben bestaan uit stikstof met wat sporen van koolstofdioxide en methaan. Dat lijkt dus wel een beetje op de atmosfeer zoals we deze nu op de aarde hebben.

De onderzoekers zijn op zoek naar de oorzaak van deze klimatologische aardverschuiving, maar vermoeden dat de vulkanische activiteit van Venus mogelijk de aanleiding is van deze grote verandering. Terwijl magma en gesmolten gesteenten naar het oppervlak van Venus borrelden, zouden grote hoeveelheden CO₂ zijn vrijgekomen en in de atmosfeer terecht zijn gekomen. Doordat het magma uiteindelijk was gestold, was er geen mogelijkheid meer voor de silicaatrotsen om het koolstofdioxide uit de lucht weer te absorberen.

Ook onze aarde heeft soortgelijke gebeurtenissen gekend. Zo’n 500 miljoen jaar geleden zijn er grote vulkanische gebeurtenissen geweest die de Syberian Traps worden genoemd. Hierdoor zijn er veel broeikasgassen in de atmosfeer terecht gekomen en veroorzaakte het een massauitsterving.