Grote planetoïde net voorbij Mars zou eigenlijk een dwergplaneet moeten zijn

In 2006 werd Pluto van planeet naar dwergplaneet gedegradeerd en nu, op basis van dezelfde definitie, moet een object in de belangrijkste planetoïdengordel mogelijk worden opgewaardeerd van planetoïde naar dwergplaneet. Nieuwe waarnemingen van een object met de naam Hygiea suggereren dat het voldoet aan de vier vereisten van de klasse, waardoor het de kleinste dwergplaneet in het zonnestelsel zou zijn.

De International Astronomical Union (IAU) heeft in 2006 de definities van sommige zonnestelselobjecten aangepast. Zowel planeten als dwergplaneten moeten in een baan rond de Zon staan ​​en moeten zwaar genoeg zijn om door hun zwaartekracht min of meer bolvormig te zijn. Het belangrijkste verschil tussen de twee is echter dat een planeet andere objecten in en rond zijn baan moet hebben opgeruimd. En als dat niet gebeurd, dan is het een dwergplaneet. En bovendien mag het natuurlijk ook geen maan zijn.

Hygiea, lang geclassificeerd als een grote planetoïde, voldoet toevallig aan drie van de vier criteria van een dwergplaneet. Het zit in een baan rond de Zon, het is duidelijk geen maan en als een van de grotere objecten in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter heeft het zijn omgeving totaal niet schoongeveegd. Maar nu tonen nieuwe waarnemingen aan dat Hygiea ook echt aan de vierde criteria voldoet.

Met behulp van het SPHERE-instrument op de Very Large Telescope (VLT) in Chili hebben astronomen ontzettend heldere opnamen kunnen maken van Hygiea en ontdekten dat het verrassend rond is. Tot voor kort werd gedacht dat het meer eivormig was.

Dankzij deze observaties kunnen astronomen de grootte van het object nauwkeuriger bepalen. Hygiea blijkt iets meer dan 430 km breed te zijn, wat het de kleinste dwergplaneet in het zonnestelsel zou maken. De vorige kleinste, Ceres, is meer dan twee keer zo groot, met een breedte van 950 km.

Een andere verrassing die uit deze observaties naar voren kwam was het ontbreken van grote kraters. Hoewel de astronomen twee kleintjes hebben ontdekt, hadden ze verwacht dat ze ergens aan de oppervlakte een bijzonder groot impactbassin zouden zien. Hygiea is het grootste object van een familie van planetoïden bestaande uit bijna 7.000 stuks en er werd aangenomen dat Hygiea nog steeds de littekens van een enorme inslag zou moeten hebben waardoor deze hele familie is ontstaan.

Door het ontbreken van die krater wist het team dat er een andere ontstaansgeschiedenis moest zijn. Met behulp van simulaties ontdekten ze dat de planetoïden zich waarschijnlijk vormden toen een groot ouderlichaam frontaal in botsing kwam met een ander projectiel, van tussen de 75 en 150 km breed. Dat zou het oorspronkelijke object volledig hebben verbrijzeld met als gevolg dat deze planetoïdenfamilie is ontstaan.