Magneetvelden zorgen ervoor dat het centrale zwarte gat in de Melkweg slapend is

Het supermassieve zwarte gat (SMBH) in het centrum van de Melkweg weegt vier miljoen keer zo zwaar als de Zon, maar is wel slapend. Astronomen dit allang, maar de reden hiervoor bleef onduidelijk. Recent onderzoek van een massieve, spiraalvormige draaikolk van magnetische veldlijnen zou een antwoord kunnen geven op dit raadsel.

Het Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy (SOFIA) werd gebruikt om Sagittarius A* (afgekort Sgr A*) te onderzoeken. Het zwarte gat ligt op ongeveer 25000 lichtjaar van de Aarde af. Onderzoekers hebben vastgesteld dat een sterk spiraalvorming magneetveld om het zwarte gat voorkomt dat het materie kan consumeren.  De spiraalvormige vorm van het magnetisch veld leidt het gas in een baan rond het zwarte gat. Dit zou volgens NASA kunnen verklaren waarom ons zwarte gat stil is terwijl anderen actief zijn.

Magnetische velden zijn onzichtbaar, dus ze kunnen niet direct worden waargenomen en het vinden van gedetailleerd bewijs van hun acties op materie is nog niet gelukt. Toch beïnvloeden magnetische velden het gedrag en de beweging van geladen deeltjes en ionen, waardoor de vorming en ontwikkeling van planeten, sterren en sterrenstelsels veranderen. Door materie weg te trekken uit het zwarte gat voorkomen deze velden dat Sgr A * wordt gevoed.  Volgens NASA is dit is een van de eerste gevallen waarin we echt kunnen zien hoe magnetische velden en interstellaire materie met elkaar omgaan.

Supermassieve zwarte gaten (SMBH’s) zitten in de meeste sterrenstelsels. In veel van deze stelsels is dit massieve object actief en verbruikt het gas en stof. Terwijl materie in deze zwarte gaten spiraliseert, wordt er een grote verscheidenheid aan straling uitgezonden, waaronder het voor ons onzichtbare infrarood licht (zeg maar warmtestraling).

Astronomen doorzochten het centrum van de Melkweg in het infrarode spectrum. Deze golflengten bieden de mogelijkheid om stofkorrels te bestuderen in de buurt van Sgr A*, die afgebogen worden door de magnetische velden van onze lokale SMBH. Dat werkt in principe hetzelfde als wanneer je ijzervijlsel op een papiertje legt en je beweegt er een magneet onder.

Het supermassieve zwarte gat in het midden van de Melkweg werd voor het eerst ontdekt in 1974, door astronomen Bruce Balick en Robert Brown. In dat jaar publiceerde het tweetal een proefschrift waarin ze hun ontdekking van een heldere radiobron beschreven die in het centrum van onze Melkweg staat.

Dit zwarte gat heeft al vele namen gehad voordat astronomen het definitief Sagittarius A * noemden.  Het sterretje in de naam is afgeleid van het karakter dat door atoomfysici wordt gebruikt om atomen in een aangeslagen toestand aan te duiden en energie aan de omgeving af te geven. Het zou dus aan kunnen duiden dat Sgr A* veel energie aan zijn omgeving afgeeft… Als blijkt dat Sgr A* slapend is doordat de magnetische velden eromheen de materie in een stabiele baan rond het zwarte gat drijven, kan het gedrag van vergelijkbare slapende SMBH’s in andere sterrenstelsels ook worden verklaard. Omgekeerd kan de eetlust van een uiterst actief centraal zwart gat het gevolg zijn van magnetische velden die op een zodanige manier zijn uitgelijnd dat materiaal naar binnen wordt geleid.